İşletmelerin belli bir düzen ve yönetmelikler üzerinde işleyişi sağlanır. İşletmelerin belli dönemlerde işleyişi ve yönetim faaliyetleri için denetimler yapılır. Denetimler kuruluşların iç faaliyetlerini aşamalara bölerek incelemeyi gerektirir. Her bir kontrol tüm faaliyetlere indirgenerek, iç denetim sürecini kapsar. Bu kapsamda, iç kontroller işletmenin yönetim hakkında yeterliliğini, düzen ve işleyişinin işletmeye yeterli olup olmadığının tespitinde bulunur. Denetimler aslında işletmenin gelişmesi ve büyümesi için gerekli faaliyetlerdir.
İç Denetim Nedir?
Bir işletmenin işleyişi, kültürü, sistemleri ve süreçleri hakkında, konusunda uzman kişiler tarafından yapılan iç kontrol faaliyetleridir. Uzman kişiler, işletmenin denetimi sırasında işletmenin hedeflerine ulaşmasını engelleyecek riskleri en aza indirmeye çalışır. İç Denetim işletmenin kendine yeterliğini ve etkinliğini tespit eden profesyonel bir ekip incelemesidir. İç denetimler; klasik iç denetim, risk esaslı risk denetimi olmak kendi icinde denetim, niteliğine göre ayrılır.
Klasik denetim, İşletmelerı her yıl düzenli olarak, belge ve kayıt üzerinden inceleme esasına dayanır. Burada ki iç denetim, nedenlerin değil sonuçların üzerine odaklanır. Riskli denetim ise, hataların kaynaklarını bulmaya çalışan, nedenler üzerine yoğunlaşan bir iç denetim faaliyetidir. Genel anlamda İç Denetim, işletmenin risk haritasını çıkararak, raporlama yöntemiyle, İşletmelerın ilgisine sunar.
İç Denetimi Kim Yapar?
İç denetim sorumluları, kanunun ön gördüğü şekilde belirlenir. İç denetim faaliyetleri kapsamında, kamu kurum kuruşlarında İç denetim koordinasyon kurulunun uygun görmesi halinde, üst yöneticiye bağlı, iç denetim birimi başkanlıkları kurulur. İç Denetim yapan kişiler, çeşitli departmanların şirket kurallarına ve yasal gerekliliklere bağlı kalmasını sağlamak üzere, İşletmelera iç denetim faaliyetini gerçekleştiren alanında uzman görevlendirilmiş kişilerdir. İç Denetim faaliyetleri alanında uzmanlaşmış kişiler tarafından yapılır. İç denetimci, sistemlerin yetkinliğini denetler, yıllık plan hazırlar, tüm tabloları ve verileri gözden geçirir, tespit edilen riskleri en aza indirgemenin yollarını gösterir ve eksikliklerin tespiti için iyileştirme çalışmaları sunar.
İç Denetimin Amaçları Nelerdir?
İç Tetkik faaliyetleri, her zaman kurum ve kuruluşlardan bağımsız hizmet veren bir danışmalık hizmetidir. İç denetimin amacı, bulunduğu işletmenin faaliyetlerini geliştirmektir. İşletmeyi her zaman ileri taşıyarak değer kazandırmaya çalıştırmak iç denetim faaliyetleri kapsamındadır. İç denetim İşletme ilgili çalışmalarını, işletmeden bağımsız ve objektif bir şekilde gerçekleştirir. Bu bağlamda denetim faaliyetleri, İşletmelere ve şirketlere güvence ve danışmanlık hizmeti vermeyi amaç edinmiştir. İç denetim süreci, incelenen ve raporlanan kuruluşların, risk yönetimi, iç kontrol faaliyetleri yönetim ile ilgili süreçlerin analizlerini yapar. Bu bağlamda, denetim faaliyetleri, süreçlerin etkinliğini değerlendirerek İşletmelerın amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur. İç denetim, faaliyetleri sırasında mutlaka sistemli ve disiplinli bir anlayış benimser. Genel anlamda denetim amaçları; oluşabilecek olası risklerin önceden tedbir alınarak en az zararla ya da risksiz şekilde atlatılmasını sağlar. Denetim faaliyetleri danışmanlık hizmeti vererek, öneri ve görüşlerde bulunarak kuruluşlara değer katmayı hedefler. İç Denetim İşletmelerın hedeflerine ulaşması için gerekli süreçleri oluşturmayı ve yönlendirmeyi amaçlar.
Denetim Ve Kontrol Arasındaki Fark Nedir?
İç Denetim, kurum ve kuruluşlara bir hizmet olarak bir organizasyona bağlı olarak kurulmuş bağımsız bir denetim organizasyonudur. İç kontrol ise, bir yönetimin belirlediği, hedeflere ulaşmada makul bir güvence sağlamak için tasarlanmış bir süreçtir. Kontrol süreçleri, işletmenin varlıklarını koruyarak, faaliyetlerin verimliliğini ve uygunluğunu sağlar. Kısaca İç Kontrol yönetim kurulu tarafından belirlenen hedeflere ve amaçlara ulaşılmasını sağlar.
Bu yönüyle değerlendirildiğinde, iç kontrol kendi içinde özel görünse de, faaliyetlerinin değerlendirilebilmesi için iç denetime ihtiyaç duyar. Dolayısıyla, iç denetim ve iç kontrol birbirinden ayrı fakat birbirlerini tamamlayan iki kavram olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kimler İç Denetmenlik Yapabilir?
İç Tetkik faaliyetlilerine katılmak isteyen ve kendini bu konu da geliştirmek isteyen kişiler olacaktır. Her meslek tercihinde olduğu gibi, iç denetçilerin öncelikle bilgiye açık olması gereklidir. İç denetçi olabilmek ve bu mesleği icra edebilmek için, çok iyi bir gözlem gücüne sahip olunması gerekmektedir. Kanunlara hâkim ve objektif karar verebilme etkinliğinin olması gereklidir. Ayrıca ayrıntılı ve dikkat gerektiren bir iş olduğundan, disiplinli bireyler için gayet uygun bir meslektir. İç denetimcilik için, öncelikle üniversitelerin ilgili bölümleri bitirilerek, çeşitli sınav süreçlerinden sonra İç denetimci olmaya hak kazanılmış olunur.
